Muốn học lập trình nhúng bắt đầu từ đâu? 3 lời khuyên cho newbie

Lập trình nhúng là gì, muốn học lập trình bắt đầu từ đâu là thắc mắc của nhiều bạn trẻ khi muốn bước chân vào lĩnh vực được đánh giá khá khó này. Tuy nhiên, cơ hội việc làm rộng mở với một mức lương hấp dẫn đã thu hút được rất nhiều sự quan tâm. Trong bài viết dưới đây, topviecit.vn sẽ gợi mở cho bạn đáp án của câu hỏi học lập trình nhúng bắt đầu từ đâu một cách cụ thể và chính xác nhất. 

Lập trình nhúng là gì?

Trước khi khám phá về học lập trình nhúng bắt đầu từ đâu thì bạn cần hiểu rõ lập trình nhúng là làm gì. Lập trình nhúng chỉ một hệ thống có khả năng tự điều khiển, quản lý, chúng được nhúng trong một môi trường hay hệ thống lập trình mẹ. Hệ thống này tích hợp cả phần cứng và phần mềm để giải quyết các bài toán chuyên dụng trong nhiều lĩnh vực quan trọng như công nghiệp, tự động hóa điều khiển, quan trắc và truyền tin.

Ưu điểm lớn nhất của các hệ thống lập trình nhúng chính là hoạt động ổn định và có tính năng tự động hoá cao hơn so với các hệ thống khác. 

Chương trình này được xây dựng để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể và sẽ được tối ưu hóa để giảm thiểu kích thước và chi phí. Có thể thấy hệ thống nhúng rất phong phú và đa dạng.

Các thành phần cơ bản của lập trình nhúng bao gồm:

• ROM: là các chương trình, dữ liệu được fix, data 
• RAM: là tổ hợp các chương trình thực thi cùng các biến tạm 
• MCU: là bộ xử lý trung tâm 
• Bên cạnh đó, hệ thống lập trình nhúng còn được hỗ trợ bởi một số thành phần khác như ngoại vi ADC, DAC, các khối UART… 

Các ứng dụng của lập trình nhúng

Để trả lời cho câu hỏi học lập trình nhúng bắt đầu từ đâu thì đây là một số ngôn ngữ và ứng dụng chủ yếu bạn cần biết khi muốn học lập trình nhúng là: 

• Ngôn ngữ C++

Đây là ngôn ngữ lập trình được xác định là đặc biệt quan trọng không thể thiếu trong hệ thống nhúng để hệ thống vận hành hiệu quả nhất. 

• Lập trình nhúng và iot

Iot trở thành một trong những xu hướng phát triển rất nhanh trong những năm gần đây, bởi vậy, bạn cần trang bị nó cho quá trình tìm hiểu công nghệ thông tin. 

• Lập trình nhúng embedded

Embedded cũng là một nền tảng có vai trò đặc biệt đối với lập trình nhúng mà bạn không nên bỏ qua. Lập trình Embedded có khả năng giúp cho việc phát triển phần mềm cho các sản phẩm nhúng như: application, firmware, OS, driver,… một cách dễ dàng hơn.

Ngoài ra, một số ngôn ngữ thường xuất hiện trong hệ thống nhúng đó là: Python, Arduino, Linux,..

Mỗi ngôn ngữ lập trình sẽ có những ưu và nhược điểm khác nhau, do đó rất khó đưa ra câu trả lời cho câu hỏi học ngôn ngữ nào cho hệ thống nhúng. Tùy vào sở thích và khả năng của bạn để lựa chọn những ngôn ngữ lập trình phù hợp nhất. 

Muốn học lập trình nhúng bắt đầu từ đâu?

Học lập trình nhúng từ những kiến thức căn bản

• Kiến thức về ngôn ngữ lập trình C. Bạn bắt buộc phải học ngôn ngữ lập trình C để từ đó có nền tảng học các kiến thức chuyên sâu.
• Thành thạo ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh. Tiếng Anh sẽ giúp bạn nắm bắt tài liệu chuyên ngành tốt hơn, đặc biệt là datasheet
• Các kiến thức liên quan đến điện tử: Vi điều khiển, logic, chip,… 
• Các kiến thức về Protocol: I2C, UART, RS232, SPI, JTAG,…
• Các kiến thức về Memory: NAND, NOR, DRAM, SRAM,…
• Bổ sung những kiến thức cơ bản về lập trình và học về hệ điều hành linux. Trước tiên, bạn cần cài thêm một hệ điều hành linux mà bản thân thật sự thích rồi học nó.
• Nắm chắc mọi cấu trúc của dữ liệu và giải thuật. Lập trình nhúng cần phải hiểu rõ được code và làm code chính xác. 
• Bổ sung thêm kiến thức liên quan đến hệ điều hành theo thời gian thực – Real time OS.

Tìm hiểu thêm: So Sánh Ngôn Ngữ Lập Trình C Và C++ Khác Nhau Như Thế Nào?

Nâng cấp trình độ bằng kiến thức chuyên sâu

Kiến thức chuyên môn sâu sẽ chia ra làm 3 nhóm chính về lập trình nhúng phần mềm, lập trình nhúng phần cứng và Internet of thing. Cụ thể như sau:

Embedded software (Lập trình nhúng phần mềm)

• Lập trình ứng dụng: Học những ngôn ngữ lập trình như Java, C++
• Lập trình website, lập trình Android
• Lập trình Device Driver
• Xây dựng môi trường: Dùng Cmake, Makefile
• Nắm chắc về Perl, Python trong lập trình
• Củng cố thêm kiến thức về dữ liệu và giải thuật

Embedded hardware (Lập trình nhúng phần cứng)

• Xây dựng kiến thức về điện tử
• Thiết kế PCB
• Hiểu và biết cách test board
• Dùng được các thiết bị đo
• Có khả năng sửa mạch, hàn mạch

Internet of thing và bảo mật có trên IoT

Những kiến thức về IoT cần được trang bị

• Networking: Đây là kiến thức quan trọng bắt buộc cần phải biết khi làm IoT như: IP, Wifi, TCP/IP protocol, Bluetooth, Zigbee, Cellurla, RF,…
• Webserver: Bạn cần biết cách thức hoạt động của Webserver cũng như cách “ra lệnh” cho phần cứng làm việc từ internet (CGI, Java, Javascript,…), và lập trình android và web ở mức cơ bản.
• Cloud: Cloud đóng vai trò quan trọng trong điều khiển, quản lý thiết bị từ xa nên đây cũng là kiến thức bạn cần trang bị.

Tìm hiểu thêm: Lập Trình Viên Học Trường Nào Tốt Ở Việt Nam?

Cơ hội và thách thức khi học lập trình nhúng

Cơ hội

• Việc làm đa dạng: Khi tìm hiểu học lập trình nhúng bắt đầu từ đâu chắc hẳn bạn cũng quan tâm đến cơ hội việc làm của vị trí này. Cụ thể, bạn có thể làm thiết kế phần cứng, lập trình phần mềm. hoặc làm full stack embedded (kết hợp 2 công việc trên). Ngoài ra nếu bạn muốn phát triển theo hướng IoT hoặc làm hệ thống cũng đều được.
• Mức lương hấp dẫn: Lập trình nhúng là ngành có nhiều cơ hội phát triển nên mức lương nhìn chung sẽ cao hơn so với các ngành khác. Cụ thể, với sinh viên mới ra trường mức lương sẽ từ 7-12 triệu/tháng, nếu kinh nghiệm trên 1 năm có thể đạt tới 20 triệu/tháng. Với những công ty nước ngoài bạn cũng hoàn toàn có thể đạt được mức lương >2000$/tháng, tương đương 46 triệu/tháng nếu có kiến thức và kinh nghiệm chắc.
• Có khả năng khởi nghiệp: Với nghề lập trình nhúng, bạn có thể tạo ra các sản phẩm phục vụ cho nhu cầu thiết yếu hàng ngày và bán chúng. Đây cũng là cách thức tạo ra nhiều giá trị hữu ích cho xã hội.
• Xu thế phát triển tương lai: Nghề lập trình nhúng sẽ không bị lỗi thời (outdate) bởi thế giới vẫn đang đổi mới hàng ngày, máy móc thông minh cũng dần chiếm vị trí quan trọng trong sản xuất và sinh hoạt.

Thách thức

• Kiến thức khó: Kiến thức lập trình nhúng là tương đối khó học bởi ngoài kiến thức lập trình bạn cần học về phần cứng, IoT,…
• Thời gian học kéo dài: Thời gian để nắm chắc tất cả kiến thức sẽ kéo dài từ 1-2 năm. Vậy nên bạn cần có sự bền bỉ, kiên trì, quyết tâm cao trong quá trình học.
• Tốn chi phí để thực hành: Bạn cần phải mua sắm phần cứng, các loại cảm biến và 1 số thiết bị khác để hỗ trợ việc học. Điều này sẽ tốn kha khá chi phí trong quá trình học.

Tìm hiểu thêm: Học IT Có Khó Không? Cơ Hội Việc Làm Của Ngành IT Sau Khi Ra Trường?

3 lời khuyên cho newbie bắt đầu học lập trình nhúng

Có lộ trình và mục tiêu rõ ràng

Trước khi bắt đầu học lập trình nhúng, bạn cần xác định lộ trình và mục tiêu rõ ràng. Chẳng hạn nếu bạn muốn phát triển sâu về lập trình nhúng phần mềm (Embedded software), bạn cần nắm chắc về ngôn ngữ lập trình C, C++, cấu trúc về dữ liệu và giải thuật,…

Bạn có thể xem thêm cơ hội việc làm của ngành lập trình nhúng là gì để hiểu rõ về các vị trí việc làm và xác định được mục tiêu chính xác nhé.

Đam mê và kiên trì học tập

Những kiến thức về lập trình chưa bao giờ là dễ dàng. Chưa kể thời gian học cũng sẽ khá lâu, thường kéo dài từ 1-2 năm. Vậy nên bạn cần chuẩn bị tâm thế sẵn sàng, kiên trì, kỷ luật trước khi bắt đầu học lập trình nhúng.

Hiện nay nhu cầu tuyển dụng lập trình nhúng rất lớn bởi khan hiếm nhân sự chất lượng cao. Việc bạn chủ động và kiên trì học nâng cao kiến thức sẽ giúp bạn dễ dàng có được việc làm tốt với mức lương hấp dẫn lên đến “nghìn đô”.

>>> Xem thêm những việc làm lập trình nhúng hấp dẫn đang chờ đón bạn!

Học đi đôi với hành

Nếu bạn chỉ học lập trình nhúng qua lý thuyết mà không áp dụng vào những dự án thực tế thì bạn sẽ khó phát triển nhanh. Bởi những kiến thức trên sách vở chỉ thực sự “sống” khi bạn sử dụng chúng vào công việc cụ thể. 

Một cách đơn giản nhất là bạn có thể tham gia những cuộc thi, những hoạt động về khoa học kỹ thuật. Đây sẽ là cái nôi đầu tiên giúp bạn biết cách ứng dụng kiến thức vào thực tế và qua đó bạn cũng sẽ đánh giá được trình độ của mình đang ở mức độ nào.

Trên đây là những chia sẻ kinh nghiệm về học lập trình nhúng bắt đầu từ đâu cùng một số thông tin về hệ thống nhúng. Lập trình là một lĩnh vực khá khó, do đó bạn cần thật sự đam mê với ngành này mới có thể vượt qua các thách thức và gặt hái được nhiều thành công. Nếu bạn quan tâm đến công việc lập trình nhúng hay nhiều việc làm lập trình viên khác, hãy truy cập vào TopCV để tiếp cận nhiều công việc thú vị với mức lương hấp dẫn nhé!